• 5G biedt nog steeds niet de beloofde gigantische internetsnelheden.
  • De technologie heeft nog meer voor- en nadelen die niet of weinig besproken worden.
  • Telefoonfabrikanten en telecomaanbieders vragen ondertussen wel hogere prijzen voor 5G.

Aanbieders van mobiele abonnementen bombarderen ons met advertenties waarin 5G als de supersnelle internetverbinding van de toekomst wordt gepresenteerd. De mogelijkheden zouden eindeloos zijn. Opereren op afstand? Met 5G is het geen probleem.

In de praktijk vallen de beloftes van 5G nog best tegen. De snelheden liggen nu niet veel hoger en soms zelfs lager dan die van 4G. 

Om uit te leggen hoe dat zit, kijken we naar de frequenties waarop 4G en 5G werken. 4G werkt op de frequenties 800 MHz, 900 MHz, 1800 MHz en 2600 MHz. Voor 5G is vooralsnog alleen 700 MHz, 1400 MHz en 2100 MHz vrijgegeven.

In het algemeen geldt: hoe hoger de frequentie, hoe hoger de internetsnelheid. Daartegenover staat wel dat hogere frequenties een korter bereik hebben en lastiger door objecten komen.

Vergelijk je de toegewezen frequenties, dan valt op dat het huidige 5G in Nederland nu nagenoeg dezelfde frequenties als 4G gebruikt. Dat komt omdat de overheid de snellere banden van 3,5 GHz en 26 GHz voor 5G nog niet heeft vrijgegeven. Daarom zijn de 5G-snelheden nu ongeveer hetzelfde of zelfs lager dan 4G.

Voetganger loopt langs een 5G-advertentie. Foto: Reuters
Voetganger loopt langs een 5G-advertentie. Foto: Reuters

Echt snel pas vanaf 2022

De echte snelheid van 5G wordt pas merkbaar zodra de 3,5GHz-frequentie beschikbaar is. Die is nu nog exclusief in gebruik van een afluisterstation van Defensie in Friesland. Pas in 2022 wordt dit kanaal aangeboden voor commercieel gebruik. 

In een later stadium wil de overheid ook de 26GHz-frequentie vrijgeven, maar wanneer dat gaat gebeuren is nog niet duidelijk. Deze frequentie wordt nu vooral gebruikt in auto’s voor de parkeersensoren en actieve cruisecontrol.

Wat die 5G-snelheid gaat zijn? Dat weten we nog niet precies. In theorie zou 1 Gigabit per seconde (125 Mb) gehaald kunnen worden. 4G haalt maximaal 20 Megabit per seconde (2,5 Mb).

Maar waar komt dat 5G-logo in de bovenhoek van het scherm van je mobiel dan vandaan? Dat is simpel: de providers werken op de vrijgegeven 5G-frequenties netjes met de technische standaard die voldoet aan de vereisten van 5G. Daardoor verschijnt er een 5G-logo.

Nog geen landelijke dekking

Dan komen we bij het volgende probleem: bereik. 5G heeft, op de hogere frequentie van 3,5 GHz, een theoretisch bereik van slechts 1 kilometer. 4G topt op 15 kilometer. Helaas kan 5G niet draaien op 4G-zendmasten. Die situatie levert een dekkingsprobleem op. 

Nu is dit probleem simpel op te lossen door meer 5G-antennes te plaatsen, wat dan ook gedaan wordt. De landelijke dekking is al goed, maar nog niet volledig zoals de dekkingskaart van Vodafone aantoont. Wel verwachten alle providers dat ze voor de uitrol van de 3,5GHz-frequentie een volledig landelijke dekking kunnen bieden.

Lees ook: Waarom Nederland snel aan de slag moet met 5G om digitale toppositie te behouden

Toch blijft bereik een probleem. Dekking is leuk, maar het signaal moet je telefoon wel in goede staat kunnen bereiken. Dit is lastig voor de hogere frequenties die hogere snelheden leveren. Deze hebben namelijk meer moeite om door muren en andere objecten te komen. 

Dit kan je thuis al merken met je wifi-router. Als deze alleen op 5 GHz werkt, heb je wellicht geen bereik op zolder. Laat je hem ook op 2,4 GHz communiceren, dan is de verbinding wat langzamer, maar kun je op zolder toch googelen naar de foutcode van je cv-ketel.

Met andere woorden: als je wel 5G-dekking hebt, maar niet naast een antenne woont, kan de maximaal haalbare snelheid weleens flink tegenvallen.

Test in de praktijk

Tests die Youtuber Marques Brownlee deed met 5G op hoge frequenties toonden aan dat hij de maximale internetsnelheden haalde als hij de zendmast kon zien. Zodra hij een hoek omging en daarmee de zendmast uit het oog verloor, kelderde de internetsnelheid met meerdere Mb’s.

Ook kwam hij erachter dat de accu van zijn mobiel razendsnel leegliep. Iets wat logisch is, want meer data verwerken betekent dat er onder andere meer processorkracht nodig is. Het is goed om te weten dat de meeste huidige telefoons daarom alleen opschalen naar een 5G-verbinding als ze merken dat er een hogere datasnelheid nodig is.

Zit je nieuwe iPhone 13 dus in je broekzak, dan zal hij lekker via 4G communiceren. Ga je hem gebruiken om te netflixen, dan wordt 5G aangezet.

Tegen 5G protesterende man. Foto: Reuters
Tegen 5G protesterende man. Foto: Reuters

En die straling? Hoe zit het daarmee?

Heeft 5G dan alleen maar problemen? Zeker niet. Uit metingen van Het Antennebureau blijkt dat 5G-straling gemiddeld minder zwaar is dan die van 4G.

Dat komt doordat de nieuwe technologie gebruikmaakt van andere antennes (Massive MIMO-antennes). Deze vuren als het ware een gerichte databundel op je telefoon af. Dit doet hij alleen als jouw telefoon om data vraagt. 4G zendt altijd uit, waardoor je dus altijd bestraald wordt. Het Antennebureau verwacht dan ook dat de totale straling voor mensen zal afnemen met 5G.

Als je al deze voors en tegens van 5G naast elkaar zet, is het makkelijk te concluderen dat je op dit moment beter niet extra kunt betalen voor 5G op je mobiel. Dit werkt immers eigenlijk op 4G-snelheden en er zijn nog andere haken en ogen, zoals de dekkingsproblemen.

Uiteindelijk ontkom je niet aan 5G. Je ziet nu al dat vrijwel alle telefoons 5G ingebouwd hebben. Je hoeft dus niet meer het duurste toestel te kopen om van de hogere internetsnelheden te kunnen genieten. Ook zie je dat telecomproviders 5G vaker en vaker standaard meenemen in hun abonnementen. Dat zijn nu nog wel de duurdere abonnementen, maar dit zal met verloop van tijd ook veranderen. Net als met de overgang van 3G naar 4G, wordt 5G de standaard.

Maar voor nu doen telecomproviders vooral loze beloftes. Op één na: ze hebben gelijk over het feit dat 5G de toekomst is.

LEES OOK: 3 redenen waarom 5G geen vetpot is voor Nederlandse telecombedrijven